DENİZBANK, BANKACILIK VE GENEL VERİLER ÜZERİNDEN ESKİŞEHİR İLİ HAZİRAN SUNUMU
Eskişehir Sanayi Odası’nda Denizbank tarafında gerçekleştirilen ‘Bankacılık ve Genel Veriler’ sunumunda Haziran ayına ilişkin analizler yer aldı. Raporda Eskişehir’in yatırım anlamında güçlü ve zayıf yönleri ile yatırıma dair fırsat ve tehditler ele alındı. Yapılan analizlere göre yatırımın yapılacağı Eskişehir’in güçlü yönlerinde; yatırım ve işletme maliyetlerinin uygun olması, büyük pazarlara ve Gemlik limanına yakınlık, üniversiteler ile niş sektörler arasındaki işbirliği, güçlü ana sanayi ve tecrübeli yan sanayii, niş sektörlerde know-how ve başka şehirlerdeki Şeker Fabrikalarının Eskişehir çiftçisine sözleşmeli ekim yaptırması yer alırken; zayıf yönleri arasında ise, üniversitelerde teknik bölüm eksikliği ve niş sektörlerde yönetim kadrosunun şehir dışından gelmesi, aile şirketlerinin fazlalığı ve kurumsallaşmanın az olması, şehrin sanayi yatırım teşvikleri kapsamında olmaması, kırsal nüfusun %10 gibi düşük seviyede kalması yer aldı.
Denizbank’ın ile göre yatırım fırsatları arasında, savunma ve havacılık sanayi üretiminde şehrin öncelikli bölge oluşu, raylı sistemlerde ana sanayi merkezi olma potansiyeli, belirtilen niş sektörlerin yan sanayi konusunda gelişime açık olması, Türkiye’deki 5 Besi OSB’den birinin şehirde kuruluyor olması, sosyo-kültürel hayatın hareketliliğine bağlı yüksek harcama eğilimi, jeo-termal kaynaklar sayesinde seracılık potansiyelinin yüksek olması, 1,5 Milyar Ton Linyit rezervi bulunmuş olup 2005’ten bu yana Türkiye’de bulunan en büyük kömür rezervi olması; tehdit oluşturabilecek unsurlar arasında ise; yan sanayi üretimlerinde firma konsantrasyonu, Alpu ovasında kurulması planlanan termik santral, çevre illerin teşvikler kapsamına girmesi yer aldı.
Eskişehir ile ilgili yaşanabilirlik açısından yıllara göre yapılan araştırma sonuçlarının yer aldığı raporda; Pamukkale Üniversitesi 2016 İllere Göre İnsani Gelişme Endeksi sıralamasında Eskişehir, Türkiye 1.si. 2017 CNBC-e Business ve FORBES dergilerinin Türkiye’nin en yaşanılabilir kentleri araştırmalarında 2. sırada Eskişehir yer alıyor. Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu Derneği (URAK) verilerine göre ildeki Ön Lisans+Lisans mezunu nüfus sıralamasında Türkiye 1.si, yenilikçilik endeksinde 8’inci, iller arası rekabetçilik endeksinde ise Eskişehir’in 8. sırada yer adığı bilgisi verildi.
Denizbank yatırım hizmeleri grubu Genel Ekonomi alanında ESO’da sunum yapan Stratejist Orkun Gödek, 2017 yılının büyüme açısından iyi geçtiğini, üçüncü çeyrekte yüzde 11 seviyesinin üzerine taşındığını ve yılın yüzde 7’nin üzerinde performans sağlanarak tamamlandığını açıkladı.
Sektörel büyümeyi inceleyen Gödek, “Dört ana sektörün tamamı yıl genelinde olumlu seyretti. Tarım ve sanayideki toparlama dikkat çekti. Son çeyrekte sanayi büyümesi yıldan yıla yüzde 8.8 olurken, imalat sanayi değişimi yüzde 8.2 seviyesinde gerçekleşti. sanayi performansı 2016’nın üçüncü çeyreğindeki yüzde 1.8’lik gerilemeden bu yana pozitif yönde seyrediyor. Yatırım harcamalarındaki düşüs ise 2017’de toparlama gösterdi. Azalış yönlü trendin üzerinde kalınması ve yeniden artıya dönüş gelecek açısından umutlu olunmasına katkı sağlıyor.” dedi.
Denizbank’ın hazırladığı raporda Türkiye’de gerçekleştirilen üretimlerin Eskişehir’deki üretime oranı yüzde hesabı ile ortaya konuldu. Analize göre Türkiye’de üretilen; uçak motoru üretiminin yüzde 100’ü, Dizel Lokomotif üretiminin yüzde 100’ü, buzdolabı motoru (kompresör) üretiminin yüzde 100’ü,buzdolabı üretiminin yüzde 65’i, kriko üretiminin yüzde 70’i, kamyon üretiminin yüzde 20’si, çamaşır kurutma makenesinin üretiminin yüzde 50’si, bisküvi, kek, kraker üretiminin yüzde 30’u, kiremit üretiminin yüzde 30’u, UHT işlenmiş paketlenmiş süt üretiminin ise yüzde 20’sinin Eskişehir’de üretildiğine dair veriler yer aldı.
Analizde Eskişehir ekonomisini oluşturan sektörler ve işletmelerin faaliyet alanlarına da değinildi. Buna göre sonuçlar tablo şu şekilde yer aldı;
Eskişehir’in niş sektörleri olarak Havacılık Sanayi ve Raylı Sistemlerin belirlendiği raporda bu sektörler ile ilgili olarak, “Eskişehir havacılık ve raylı sistemler konusunda ana sanayi ve lojistik olarak cazibe merkezi olmak üzere gerekli tüm altyapıya sahiptir. Bu yöndeki kümelenme çalışmaları da tamamlanmış olup orta vadede şehrin bu iki iş kolunda üretim merkezi haline gelmesi planlanmaktadır.” ibaresi yer aldı.
Savunma ve Havacılık Sanayi İmalatçıları Derneği’nin (SASAD) Havacılık ve Uzay grubunda yer alan 7 ana kurumun 3’ünün Eskişehir’de faaliyet göstermesi ile sektörde Türkiye genelinde önemli bir yüzdeye sahip olduğu bilgisine yer verildi. Buna göre sektörde adını geçiren önemli şehirler kıyaslaması tabloda şu şekilde verildi;
Raylı sistemlerin üretiminde Eskişehir’de faaileyet gösteren en büyük kurumun ise Türkiye
Lokomotif ve Motor Sanayii Anonim Şirketi (TÜLOMSAŞ), olduğu bilgisinin geçtiği Denizbank analizine göre, “Ülke genelinde bu sektörde istihdam edilenlerin % 18,1’i Eskişehir’de yer alırken, bu sektörde faaliyet gösteren işletme sayısında da bu oran %9,4 olarak ortaya çıkmaktadır.” ibaresi geçti.
Eskişehir’deki turizm kapasitesi analizlerlerine göre; şehrin doğal sıcak su kaynakları bulunmakla birlikte nitelikli yatırımcı ve yatırım destekleri bulunmadığından kısa vadede termal turizm faaliyetlerinin başlaması mümkün görünmediği ve 2016 yılı verilerine göre Eskişehir’de 41 Adet Turizm Belgeli Tesis (Turizm İşletme Belgeli: 32 ve Turizm Yatırım Belgeli:9), 2.743 oda, 5.480 yatak bulunduğu, kısa vadede butik işletmeler dışında turistik tesis yatırımı beklenmemektedir denildi.
Analizde yer Benchmark İller – Seçilmiş Ekonomik Veriler tablosu ise şu şekilde verildi.
Denizbank yatırım analizinde kamu yatırımlarının durumu ise şöyle;
Denizbank’ın hazırladığı raporda geçen ana başlıklardan biri de Bankacılık Genel Verileri oldu. Verilere göre Eskişehir’de 19 banka, 111 şube, 621 de ATM bulunuyor. Rapora göre Eskişehir; 14,7 milyar TL nakit kredi ile Türkiye’de 22., 12,7 milyar TL toplam mevduat ile Türkiye 19., 3,2 milyar TL gayri nakit kredi ile Türkiye’de 17., 524 milyon TL NPL ile 21. sırada yer aldığı ve ayrıca Eskişehir’de toplam kredi 14,7 milyar TL iken toplam mevduatın ise 12,7 milyar TL olduğu söylendi.
Eskişehir’deki şube sayılarına göre bankaların dağılımı şöyle;
Bu verilere göre nakit krediler sektör ve banka türlerine göre dağılımı;
Benchmark illere göre bireysel kredi hacimleri – sektör ilişkisi;
1 Adet Esnaf ve Sanatkarlar Odalar Birliği, 34 Adet Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Odası’nın bulunduğu Eskişehir’de toplam üye sayısı 17.009 iken 2017 yılında Eskişehir’de NET açılan işleme adedi 896 olarak raporda geçmektedir. Bu veriler dahilinde Eskişehir’deki KOBİ kredi hacmi ise su şekildedir;
Eskişehir ithalat ve icraat alanındaki dış ticaret değerleri;
Eskişehir dış ticaret hacmi ise şöyle;
Denizbank’ın hazırladığı vereler ışığında sanayi odası üyesi firmaların hacimsel analizi raporda şu şekilde yer aldı.
Dış ticaretin sektör/ürün dağılımı,