‘Genel’ fark 733 milyon $
Ocak ayından itibaren ihracat artık ‘Genel Ticaret Sistemi’ adı verilen serbest bölge ve gümrük antrepolarında yapılan ticareti de kapsayan sistemle açıklanacak. İlk rakamlarını ocak ayında gördüğümüz yeni sistem Türkiye’nin yıllardır kullandığı ‘Özel Ticaret Sistemi’ hesabından 733 milyon dolar daha yüksek çıktı. Genel sisteme göre ocakta 13.9 milyar, özel yani eski sisteme göre ise 13.1 milyar dolar ihracat yapıldı.
İhracat yıla değişimle başladı. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, ihracatta yeni sistemle hesaplanan verileri açıkladı. Türkiye, yıllardır dış ticaret istatistiklerinde Özel Ticaret Sistemi olarak bilinen kategoride hesaplamalarına yapıyor ve ihracat rakamlarını açıklıyordu. Şimdi yine yıllardır hesaplanan ancak kamuoyu ile paylaşılmayan yeni sistem Genel Ticaret Sistemi ile elde edilen ihracat rakamları da paylaşılmaya başlandı. Özel Ticaret Sistemi (ÖTS) gümrük sınırı esas alıyor ve bu tanıma göre serbest bölgeler ve gümrük antrepoları gümrük sınırı dışında sayılıyordu. Ve buralardan yapılan ihracatlar rakama dahil edilmiyordu. Genel Ticaret Sistemi (GTS), gümrük alanlarına ve serbest bölgelere giren ve çıkan mallar da dış ticaret verisine kaydediyor. Daha geniş çaplı bakıyor. Bu yeni hesapla ocak ayı ihracatı tam 733 milyon dolar daha yüksek çıktı. Özel Ticaret Sistemi’ne göre 13 milyar 171 milyon dolar olan ocak ayı ihracatı, Genel Ticaret Sistemi’ne göre 13 milyar 904 milyon dolara yükseldi.
İkisi de açıklanacak
Bakan Pekcan ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle ocak ayı ihracat verisini Ankara’da açıkladı. Pekcan’ın verdiği bilgilere göre ülkeler verilerini her iki ticaret sistemi için de tutuyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) da verilerini ÖTS’ye göre yayınlamakla beraber 2013 itibarıyla GTS’ye göre de verilerini tutmaya başladı. Merkez Bankası da ödemeler dengesinde GTS’yi dikkate alıyor. 2019 yılı boyunca Ticaret Bakanlığı ithalat ve ihracat verilerini hem ÖTS’ye hem de GTS’ye göre açıklayacaklar. Pekcan, “Uzun yıllardır ülkemizde açıklanan istatistiklerde aslında üretimi Türkiye’de olan ihracatımızın bir parçası olan, sınırlarımız içerisinde bizim işçimiz, bizim mühendisimiz tarafından üretilmiş ve ihraç edilmiş ürünleri kayda almıyoruz. Örneğin 2018’de serbest bölgelerden ihracatımız 8.1 milyar dolar. 2018’de 5.6 milyar dolar serbest bölgelerden net ihracatımızı kayıt altına almamış bulunuyoruz” dedi.
Karşılama oranı arttı
Açıklanan verilerin ayrıntılarına göre GTS’ye göre ihracat geçen yıl ocak ayına göre yüzde 6.33 arttı ve 13 milyar 904 milyon dolar oldu. İthalat ise yüzde 26.87 azalarak 16 milyar 220 milyon dolara geriledi. Dış ticaret açığı ise yüzde 74.55 azalarak 2 milyar 317 milyon dolara indi. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 85.72 oldu. ÖTS’ye yani eski sisteme göre ise ihracatta artış yüzde 5.93 ve miktar 13milyar 171 milyon dolar. İthalat ise yüzde 27.01 azalarak 15 milyan 709 milyon dolara indi. Dış ticaret açığı ise 2 milyar 538 milyon dolar.
Bu yılın en önemli göstergesinin ihracatın ithalatı karşılama oranı olduğuna dikkati çeken Pekcan, “Karşılama oranı özel ticaret sistemine göre yüzde 57.77’den yüzde 83.85’e yükselmiştir. Genel ticaret sistemine göre yüzde 59 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 85.72 olmuştur” dedi.