Endüstri Radyo
ESO Yeşil Blog
SGK Başmüfettişi ve Ahi Evran Üniversitesi Uzman Öğretim Görevlisi Faruk Yüksel yazdı;
“Sigortalıların emekli olabilmelerinin başlıca şartları arasında yasa ile belirlenmiş gün sayısı kadar prim ödemiş olmak da bulunmaktadır. Sigortalıların çalışmadıkları günler için talepte bulunarak prim ödemeleri yani hizmet borçlanması yapmaları, gün şartını yerine getirmelerini kolaylaştıran yollardan birisidir.
Hizmet borçlanması yapılabilecek süreler 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 41. maddesi ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 66. maddesi ile düzenlenmiştir. Gelirlerin vergilendirilmesine ilişkin düzenlemeler ise 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile yapılmıştır.
Hangi Süreler İçin Hizmet Borçlanması Yapılabilir?
Sigortalıların hizmet borçlanması yolu ile prim ödeme gün sayılarına ilave edebilecekleri başlıca süreler aşağıdaki gibidir.
- a) Kanun gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri,
- b) 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi (SSK) kapsamındaki kadın sigortalıların yapabileceği çocuk borçlanmaları,
- c) Askerlik borçlanması,
- d) Devlet memurlarının aylıksız izin süreleri,
- f) Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,
- i) Kısmi süreli iş sözleşmesi ile (part-time) çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri,
- j) Yurtdışı borçlanması.
Hizmet Borçlanması Primleri Gelir Vergisi Matrahından Nasıl İndirilir?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Gerçek ücretler” başlıklı 63. maddesinde ücretin gerçek safi değerinin yani ücretin gelir vergisine konu olacak tutarının işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından madde metninde sayılan indirimler yapıldıktan sonra kalan miktar olduğu hükme bağlanmıştır.
Aynı düzenlemenin birinci fıkrasının ikinci bendinde ise “Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklara ödenen aidat ve primler” hükmü bulunmaktadır. Anılan hüküm gereğince sosyal güvenlik kurumlarına ödenen primler, işveren tarafından ödenen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından indirilecek ve kalan tutar üzerinden gelir vergisi hesaplaması yapılacaktır.
Hizmet borçlanmaları karşılığı ödenen primler, yukarıda belirtilen düzenlemeler gereğince sosyal güvenlik kurumlarına ödenen aidat ve prim niteliğindedir. Dolayısıyla Gelir Vergisi Kanununun 63. maddesi kapsamında, gelir vergisi matrahından indirilmesi gerekir. Bu konuda verilmiş Hazine ve Maliye Bakanlığının (söz konusu tarihte Maliye Bakanlığının) 30/07/1982 tarih ve 2-212858192 sayılı Özelgesinde de “Sosyal Sigortalar Kurumuna ödenen borçlanma primlerinin, tutar ve oranına bakılmaksızın, kesildiği aya ait gelir vergisi matrahından indirilmesi gerekir.” şeklinde açıklama yapılmıştır.
Yapılan hizmet borçlanmalarının bir defada toplu olarak veya taksitler halinde ödenmesine ilişkin düzenlemeler yapılabilmektedir. Eğer söz konusu hizmet borçlanması primleri toplu olarak ödenmişse, ödenen prim toplamına ulaşılıncaya kadar ay be ay sigortalıların ücretlerinin vergiye tabi miktarından indirilmesi gerekir. Eğer taksitler halinde ödeniyorsa ödendiği aya ait ücret gelirinin vergiye tabi miktarından indirilmesi gerekir.”
