KORONAVİRÜS BEKLENTİ EĞİLİM ANKET RAPORU
Eskişehir Sanayi Odası tarafından sanayiciler ile gerçekleştirilen ve Eskişehir iş dünyasının Nisan,Mayıs, Haziran aylarında beklentilerini ortaya koyan anket sonuçlanmıştır.
“Vergilendirilmişkazanç kutsaldır”
Ülkemiz kalkınmasına yıllardır destekveren Sanayicilerimiz ve Çalışanlarımızla en kısa zamanda Türkiye’yi hak ettiğinoktaya getirmek için gece gündüz çalışacağız. Covid19 belasından sonra ülkeolarak, hem kamu hem özel sektör hem de son tüketici alımlarında “YERLİ” olanınseçilmesi şüphesiz ki en büyük arzumuzdur. Daha çok ihracat, daha az ithal velüks tüketim ülkemizin geleceğinin temel taşlarıdır.
Eskişehir ve Eskişehir Sanayisi üstünedüşen görevi layığı ile yapmaya muktedirdir.
Yapmış olduğumuz anket sonuçlarına göre; Şirketlerimizde Temkinli birtedirginlik havası olmasına rağmen, daha önceden ekonomik krizlere karşıfazlasıyla korunma yöntemlerine ve krizleri yönetme becerilerine sahiptirler.Şirketlerimizin en büyük kaygıları verilen devlet desteklerinin ihtiyacı olan,gerçekten hak eden firmalara verilmesinin sağlanmasıdır. Kıt kaynakları olansanayicilerimiz; devletimizin kaynaklarının en efektif bir şekildedeğerlendirilmesini, ihtiyacı olup hak eden şirketlere verilmesini arzu etmektedir.Şirketlerimizin yöneticileri ile yapmış olduğumuz görüşmelerde alınan ekonomiktedbirlerin uygulamasının geç başlaması, kriterlerin henüz belli olmaması,bankaların ratingi yüksek firmaları gözetmesi ve tedbirlerin bürokrasininaltında ezilmemesi, yok olmaması en önemli beklentileridir.
SANAYİMİZ;SANAYİCİMİZ DEVLETİMİZDEN EN AZ 3 AY
KOŞULSUZDESTEK BEKLEMEKTEDİR.
Özellikle bu dönem içerisinde sektörtemsilcilerimizi raporları genel anlamda piyasalarda, ödemelerin aksaması,şirketlerin kapanması ya da küçülmesi, çek ödemeleri, yatırımların azalması,gayrimenkul satışlarında düşüş vb. sebeplerden dolayı nakit sıkışıklığınınolacağı yönündedir. İnşaat sektöründen, Otomotive, Havacılığa, Makina Metal veGıda Sektöründen Madenciliğe kadar tüm alanlarda üretim yapan şirketlerimizinen büyük dileği işsizlik oranlarının yükselmemesi, kalifiye elaman kaybıyaşamamaktır. Özellikle bazı sektörlerde, otomotiv, havacılık vb. kısa süredetaleplerin oluşmayacağı yönündedir.
Yapılan görüşmelere esas olarak, tedarik ve lojistik zincirlerindekisıkıntılar, yine global piyasalardaki taleplerin düşüşü şirketlerin en önemli şikayetleriniteşkil etmektedir.
Üretim ve imalat yapan şirketlerimiz;devletin açıkladığı vergi, sgk, muhtasar vb. ertelemelerin tüm sektörlereyaygınlaştırılmasını talep etmektedir. Zira bu dönem içerisinde en büyükmaharet, her şeye rağmen ülkemizin önemli değeri olan ÜRETİM GÜCÜNÜ MUHAFAZA etmektir.Faizsiz krediler, KOSGEB desteklerinin stratejik sektörlerde bürokrasiyetakılmadan hızla yeni destek paketleri açıklamaları, istihdamı korumaya yöneliknakit destekler, faturaya istinaden banka kredi imkânları, KDV indirimleri vetüm sektörlerdeki KDV alacaklarının ve kamu alacaklarının ödenmesi temel nakdidestek talepleridir.
Ayrıca Covid-19 Pandemisinin kısa sürede bitmesi ve bu dönem içerisindehasarsız olarak üretim yapan şirketlerin korunması, tüm sanayicilerimizin veçalışanlarımızın en büyük arzusudur. Zira, Türkiye’nin potansiyeli büyüktür veTürk Sanayisi kısa süre içerisinde tekrardan ihracat rekorları kırmak içinhazırlanmaktadır.
Sanayicilerimizin ve çalışanlarımızınyıllardır oluşan emekleri Devletimizin güvencesi ile daha güçlü olacaktır.Ülkemiz bu beladan en kısa sürede kurtulacak ve Dünya’da hakettiği yeribulacaktır.
ANKETSONUÇLARI DEĞERLENDİRMESİ
(Toplam üyemizin % 30 oranında katılımsağlanmıştır)
SORU 1: Korona virüs konusunda sağlıklailgili alınan tedbirleri/kararları yeterli buluyor musunuz?
CEVAP 1: Evet: %15,8 Hayır: %38,3 Kısmen: %45,9
DEĞERLENDİRME 1: Sanayicilerimiz;sağlık ile ilgili topyekün alınan kararları uygun karşılamak ile birlikte,kontrollerin sıklaştırılması, testlerin sayılarının arttırılması konusundafikir birliği içerisindeler. Özellik bu özel dönemden geçerken, gecelerinigündüzlerine katan sağlık çalışanlarımız takdire şayan bulunmaktadır.Anketimize katılan firmaların önemli bir kısmı sağlık konusunda alınantedbirler konusunda memnuniyetlerini dile getirmişlerdir.
SORU 2: İşyerlerinde ve fabrikalarda koronavirüse karşı tedbir aldınız mı? Kriz yönetim planınız var mı?
CEVAP 2: Evet: %68,3 Hayır: % 4,7 Kısmen: % 27
DEĞERLENDİRME 2: 2000yılından başlayan süreç ile birlikte şirketlerimizin önemli bir kısmı işsağlığı güvenliği konusunda önemli adımlar atmışlardır. Fabrikalarımızın önemlibir kısmı yeni ya da yenilenmiş altyapıya sahip olup, kurumsal bilinç,yöneticilerin vizyonları, sertifikasyon ve düzeyli insan kaynakları yönetimisayesinde son 3-5 yıldır dünyadaki diğer örnek şirketler ile aynı seviyeleregelmiştir. Koronavirüs’ün başlangıcı ile zaten hazırlıklı olan firmalarımız,ilave tedbirleri de alarak, şirketlerinde tüm önlemleri yüksek bir orandaalmışlardır. Şirketlerimizin önemli bir kısmı geleceğin şirketlerini yaratmaeğiliminde olup, hem kanuni hem de vicdani kuralları hızlı bir şekildegerçekleştirmektedir. Eskişehir Sanayisi bu anlamda önemli bir sınavı başarıile geçmektedir. Bu dönem içerisinde ekip olma bilinci, işçilerimiz veişverenleri daha fazla birbirine yaklaştırmış, gelecek için umut vermiştir.
SORU 3: Toplumun korona virüse karşı yeterincebilinçlendiğini, alınan kararlara uyduğunu düşünüyor musunuz?
CEVAP 3: Evet: % 8,5 Hayır: % 42,3 Kısmen: % 49,2
DEĞERLENDİRME 3: EskişehirSanayisi kendisinin almış olduğu önlemlerin ciddiyeti içerisinde, toplumundiğer katmanlarında aynı bilincin %45 oranında gelişmediğini görmüş, bu anlamdafarkındalık projelerinin tüm toplum bileşenlerinde de yapılmasını, böyle birihtiyacın doğduğunu öngörmektedir. Geleceğe ışık tutmak açısından ve herkesinaynı gemide olduğunu düşündüğümüzde sanayide uygulanan tedbirlerin her satıhtauygulanması toplumsal sağlığımız için çok önemlidir. Sanayicilerimizinfabrikalarında uyguladıkları tedbirlerin, iyileştirmelerin sadece sağlıkaçısından değil, tüm hayatımızda da uygulanması toplum bilinci açısından çokkıymetli olacaktır. Şirketlerimizin çalışanları ile birlikte yıllardır almışoldukları her alandaki eğitim, sorumluluk bilincini geliştirmiş olup tümtopluma yansımalıdır.
SORU 4: İşyerinizde çalışma devam ediyor mu?
CEVAP 4: Evet: % 60,8 Hayır: % 11,1 Kısmen: % 28
DEĞERLENDİRME 4: ŞirketlerimizKoronavirüs sebebiyle yaşanmış olan bu zor günler içerisinde dahi, üretimlerinidevam ettirme çabası içerisindedirler. Sanayicilerin önemli bir kısmı;çalışanlarına aş iş ekmek yaratmak için, eleman kaybı ve işten çıkartma gibisonuçların oluşmaması için, büyük bir fedakârlık ile tam zamanlı ya da kısmençalışmalarına devam etmektedirler. Ülke olarak zor günlerden geçtiğimiz busüreçte, anket sonuçları göstermektedir ki Sanayicilerimiz üretimin durmamasıiçin her türlü çabayı göstermekte, birlik beraberlik ve ülke ekonomisi içinellerini taşın altına koymaktadırlar.
SORU 5: Alınan ekonomik tedbirleri yeterlibuluyor musunuz?
CEVAP 5: Evet: % 7,9 Hayır: % 65,6 Kısmen: %26,5
DEĞERLENDİRME 5:
5. Alınan ekonomik tedbirlerin şu aniçin tam uygulamaya geçmemesi, alınan tedbir destek kararlarının tamanlaşılamaması, daha önce yaşanmış olan bazı kötü örneklerin bugün de devamedeceği endişesi, bürokrasinin alınan tedbir ve desteklerin uygulanma süresindesüreci uzatacağı gibi endişeler sanayicilerimiz için önemli sorun alanlarıdır.Eskişehir Sanayi Odası olarak takip ettiğimiz, üyelerimizden gelen talepler güngün takip edilmekte ve önemli bir kısmının kararları alınmış olmasına rağmen,uygulamaya geçme süreçleri zaman almaktadır. Eskişehir Sanayi Odası olaraküyelerimizin sıkıntıları, talepleri, alınması gerekli olan tedbirler hakkındaTOBB ile yakın çalışma içerisinde olup, kısa zaman içerisinde çözümü içinçalışmalar devam etmektedir.
SORU 6: İşyeriniz uzaktan çalışmaya hazırlıklı mı?
CEVAP 6: Evet: % 22,9 Hayır: %53.7 Kısmen:% 23,4
DEĞERLENDİRME 6: Üyeşirketlerimizin bir kısmı teknolojiyi yakından takip etmekte olup, Koronavirüssebebi ile ya da gelecekte yaşanabilecek daha kötü senaryolara uzaktançalışmaya uygun teknolojik alt yapıya sahiptirler. Ancak önemli kısmı henüzbilişim teknolojileri altyapıların, yazılım ve donanım olarak teknolojisininüst seviye gereksinimlerini yerine getirememişlerdir. KOSGEB gibi sanayicidostu kuruluşların, bu anket sonuçlarını dikkate alarak, şirketlerimizinteknoloji altyapılarını güçlendiren destekleri en kısa sürede gerçekleştirmesiolumlu olacaktır.
SORU 7: Küreselboyutta bir ekonomik resesyon (durgunluk) bekliyor musunuz?
CEVAP 7: Evet: % 82,5 Hayır: % 2,7 Kısmen: % 14,8
DEĞERLENDİRME 7: Şirketlerimizinçok büyük bir kısmının en önemli tedirginliği küresel ölçekte bir durgunluğunönümüzdeki yıllar içerisinde devam edeceği endişesidir. Dünya genelindePandeminin sonucu oluşacak talep daralması ihtimali, Avrupa ve ABDyöneticilerinin ekonomik küçülmeye ilişkin açıklamaları; şirketlerimizingelecek projeksiyonu açısından daha conservative bütçeler, yatırımlar ve işplanları oluşturması konusunda sıkıntıya sokmaktadır. Dünya ve Türkiye genelindebir büyüme beklenmemektedir.
SORU 8: Önümüzdeki 3 aylık dönemde salgınnedeniyle satışlarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?
CEVAP 8: Azalış bekliyorum: % 90,5
Artış bekliyorum: % 2,6
Değişim beklemiyorum: % 6,9
DEĞERLENDİRME 8: Nisan,Mayıs, Haziran 2020 aylarında şirketlerimiz büyük oranda ciro düşüşleribeklemektedirler. Diğer finansal krizlerden farklı olarak Covid19 Pandemisininekonomide yarattığı etki 2 yönlüdür. Hem arz hem de talep daralması oluşmuştur.Pandemi ve alınan tedbirler sebebiyle üretim miktarlarındaki düşüş ile birlikteaynı zamanda taleplerin yurtiçinde ve yurtdışında düşmesi şirketlerimizin cirove nakit akışlarında sıkıntıya düşeceği endişeleri yaratmıştır.
SORU 9: Önümüzdeki3 aylık dönemde salgın nedeniyle hammadde fiyatlarında nasıl bir değişimbekliyorsunuz?
CEVAP 9: Azalış bekliyorum: % 14,4
Artış bekliyorum: % 69,1
Değişim beklemiyorum: % 16,5
DEĞERLENDİRME 9: Anketekatılan şirketlerimizin önemli bir kısmı, üretim miktarları, üretimmaliyetlerinin artması, potansiyel kur artışları, lojistik vb. sebeplerdendolayı dünya genelinde hammadde fiyatlarında artış beklemektedir.
SORU 10: Önümüzdeki 3 aylık dönemde salgınnedeniyle potansiyel yatırımlarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?
CEVAP10: Yatırım planım var ancak ertelemeyi düşünüyorum: %58,8
Yatırımplanım var ve devam edeceğim: %13,4
Yatırımplanım yok: % 27,8
DEĞERLENDİRME 10: Şirketlerimizinönemli bir kısmının yatırım hazırlığında olduğu önemli bir gösterge. Büyükumutlar ile girilen 2020 yılında yatırım planlaması yapan şirketlerimizyatırımlarını şimdilik durdurma kararı almış olsalar da, 2020’nin 2.yarısındakoşulların ve şartların iyileşmesi, ihracatın tekrar artış trendine girmesi,tedarik zincirlerinin Türkiye’yi üretim üssü olarak seçmesi beklentileriyatırımların tekrardan gündeme gelebileceğini göstermektedir. Böyle bir ortamdahala yatırım planlaması yapan ya da şimdilik erteleyen şirketlerimizin varlığı,ekonominin şartlarının iyileşmesi ile birlikte tekrar canlanabileceğinigöstermesi açısından önemlidir. Zira ülkemizin reel sektörünün her ne şart vekoşul olursa olsun, dinamik ve pratik olduğunu, hızlıca alınan tüm hasarlarıntekrardan onarılacağını göstermektedir.
SORU 11: Önümüzdeki 3 aylık dönemde salgınnedeniyle üretim maliyetlerinizin nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?
CEVAP 11: Azalış bekliyorum: % 10,7
Artış bekliyorum: %73,8
Değişim beklemiyorum: %15,5
DEĞERLENDİRME 11: Şirketlerimizönemli bir kısmı 3 aylık kısa dönem içerisinde maliyet artışlarınıöngörmektedir. Özellikle gıda sektörü başta olmak üzere, tüm sektörlerde hammaddekaynaklı, üretim miktarlarının ve verimliliğin düşmesi, sağlık ve tedbirlerinyarattığı ekstra maliyetler sebebi ile üretim maliyetlerinde artışlarbeklemektedir.
SORU 12: Salgının istihdam oranlarını nasıletkileyeceğini düşünüyorsunuz?
CEVAP12: Azalış bekliyorum: % 88,8
Artış bekliyorum: : % 3,2
Değişim beklemiyorum: % 8
DEĞERLENDİRME 12: Şirketlerimizçok önemli bir kısmı istihdam verilerinde düşüş beklemektedir. Üyelerimizinönemli bir kısmı istihdamda düşüş yaşamamak adına gerekli çalışmalardabulunmakta, kısa sureli çalışma ödeneğine başvurularını yapmaktadırlar. Yapmışolduğumuz sektör araştırmalarında tüm sanayicilerimiz, çalışanlarının en büyükdeğer olduğu bilincindedir. Sanayicilerimiz neredeyse tamamı, işçi çıkarmamayıdüşünmektedir. Covid-19 Pandemisinin 3 aylık bir süre içerisinde sonuçlanmasıhalinde, çalışanları ile tam bir aile olan şirketlerimiz kalifiye elemanlarınıve çalışanlarını şirketlerinde tutma gayreti içerisinde olmayı hedeflemektedir.Şirketlerimiz özellikle çalışanlarının maddi güvencesi için tam seferberolmuşlardır. Bu konuda devletten tam destek beklemektedirler. Şüphesiz ki,yetişmiş elaman ve çalışanlarımız en büyük değerimizdir ve özellik bu gibihassas dönemlerinde birlik beraberlik içerisinde bu savaş birlikteverilecektir.
SORU 13: Sürecin ne zaman normale dönmesinibekliyorsunuz?
CEVAP13: 1-3 ay: % 14,8
3-6 ay: % 33,3
6-12 ay: % 22,8
1 yıldan daha fazla: % 19
Tahmin veremiyorum: % 10,1
DEĞERLENDİRME 13: Şirketlerimizönemli bir kısmı 3-6 ay gibi bir süre içerisinde Covid19 pandemisininbiteceğini öngörmektedir. Alınmış olan sektörel raporlarda bu süre içerisindeşirketlerimiz kısa dönem A ve B planlarını yapmış bulunmaktadırlar.
Eskişehir Sanayi Odası Beklenti Eğilim Anketi detaylı sonucu için TIKLAYINIZ.