Ekonomik dalgalanma sebebiyle esnaf ve sanatkarın 2018 yılını durgun geçirdiğini belirten TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Özellikle yaz aylarında belirgin olarak hissedilen ekonomik dalgalanma sebebiyle esnaf ve sanatkarımız 2018 yılını durgun geçirdi. Toparlanmak ve harekete geçmek için esnafımız 2019’u bekliyor. Aileleri ve çalışanları birlikte sayıları yaklaşık 10 milyonu bulan esnaf ve sanatkarımızın taleplerine kulak verilmeli. Yeni yılda esnaf ve sanatkara verilecek destek doğrudan halka ve ekonomiye yansıyacak” dedi.
“Perakende yasası işlerlik kazanmalı”
Esnaf ve sanatkarın 2019’dan umutlu olduğunu ve yeni yılda esnafın sesine kulak verilmesini isteyen Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, esnaf ve sanatkarın en büyük sorununun zincir marketler ile AVM’lerin haksız rekabeti olduğunu söyledi. Bu sorunu çözmek için Perakende Yasası’nın işlerlik kazanmasını isteyen Palandöken, “Her köşe başında kuralsızca çoğalan zincir marketler ve AVM’ler, bakkal esnafımız başta olmak üzere tüm meslek kollarındaki esnaf ve sanatkarımızın ekmeğini bölüyor.
Neredeyse her mahalle arasında mantar gibi türeyen zincir marketler yüzünden esnafımız iş yapamaz hale geldi. Ülke genelinde yaklaşık olarak 30 bin 864 zincir market ve 448 AVM var. Bir cadde üzerinde bile 3 tane zincir market yan yana çalışıyor. Bu zincir marketlerde ve AVM’lerde esnaf ve sanatkarımızın yaptığı tüm işler yapılıyor. Bakkalından kasabına, terzisinden kuaförüne kadar tüm meslek kolları bir AVM içerisinde faaliyet gösteriyor. AVM’lerde ve zincir marketlerde her meslekten esnafın işi yapılıyor. Bu haksız rekabetin önüne geçmek için zincir marketlerin ve AVM’lerin çalışma koşullarını düzenleyen Perakende Yasası günümüz şartlarına göre güncellenmeli” diye konuştu.
“Mahalllenin bekçisi olan esnafımız korunmalı”
Uygulamada çeşitli aksaklıkların yaşandığı yasanın esnafı ve sanatkara hiçbir faydasının olmadığını ve yasanın aksayan yönlerinin yeniden güncellenmesini isteyen Palandöken, “Esnaf ve sanatkarın yok olmaması ve haksız rekabetin ortadan kalkması için zincir marketler ve AVM’lerin açılışı kurala bağlanmalı. AVM’ler açılış kapanış saatlerine uymalı, kendilerine göre özel gün tayin etmemeli. Bundan sonra yapılacak AVM’ler şehir dışına taşınmalı. Esnaf az sermayesi ile sokakların ve caddelerin vazgeçilmezi, bekçisidir. Ekonomimizin, mahallelerimizin vazgeçilmezidir. Terzi, bakkal, kasap, manav, ayakkabıcı, başta olmak üzere yaklaşık 70 meslek mensubu esnafımız artık bu büyük sermayelerle başa çıkamıyor. Esnafın olmadığı caddeler, mahalleler düşünülemez. Bu haksız rekabet ortamında ayakta kalmaya çalışan esnafımız korunmalı” şeklinde konuştu.
“İş yerlerindeki stopaj vergisi kaldırılmalı”
Öte yandan iş yerlerindeki stopaj vergisinin esnaf ve sanatkarın sırtında bir kambur olduğunu söyleyen Palandöken, “İş yeri kiralarındaki stopaj uygulaması, bir tahsilat yöntemi olmaktan çıkıp vergi yükünün bir başkasına devredilmesi şekline dönüştü. İş yeri kira gelirinden doğan vergiyi, kira gelirini elde eden mükellef değil, kiracı konumundaki ticaret erbabı ödüyor. Yani mülk sahibinin vergisini de kiracı ödemiş oluyor. Esnaf ve sanatkarımızın sırtında adeta bir kambur olan iş yeri kiralarındaki stopaj vergisi kaldırılmalı. Vergi yükü, esnafımızın değil, kira geliri elde eden mülk sahibinin üzerinde olmalı. Kira stopajının kaldırılması ile esnafımız rahat bir nefes alır” dedi.
“Ticari akaryakıt verilmeli ve etkin sicil affı getirilmeli”
Taşımacı esnafına mutlaka ticari akaryakıt verilmesini de isteyen Bendevi Palandöken, esnaf ve sanatkarlar için diğer isteklerini şöyle dile getirdi:
“- Ulaştırma sektöründe faaliyet gösteren taksici, dolmuşçu, kamyoncu, halk otobüsçü ve minibüsçü olmak üzere tüm taşımacı esnafa ticari akaryakıt verilmeli. Taşımacı esnafımız üzerindeki haksız rekabetin önüne geçilmeli.
– Esnaf ve sanatkarımızı zorlayan yüksek sigorta primlerinin yüzdesi düşürülmeli. SSK’lılar ile Bağ-kurluların emekli olabilmesi için gereken prim gün sayıları eşitlenmeli. Esnafımızın 2000 öncesindeki Oda ve vergi kayıtları dikkate alınarak emeklilik yolu açan yeni yasal düzenleme yapılmalı. Çırakların sigortalılık süresi de emekliliğe sayılmalı.
– Ülke ekonomisinin canlanması için esnaf ve sanatkara özel teşvik ve destek paketleri hazırlanmalı. Yeni işyeri açacak esnafa 5 yıl süreyle vergi indirimi ile birlikte elektrik ve su fiyatlarında esnafa özel indirim sağlanmalı.
– Bankalar kredi verirken esnaf ve sanatkarın mali sicilini bahane ettiği için tüm bankaların uygulaması zorunlu olan etkin bir sicil affı çıkarılmalı.
– Kadın girişimci ve genç girişimci esnafa sıfır faizli ve uzun vadeli kredi imkanı sağlanmalı.
– Ülkemize gelen turistlerin şehirleri gezerek esnaf ve sanatkarımızdan alışveriş yapması için her şey dahil sistemden vazgeçilmeli. Turistleri otellere bağımlı olmaktan kurtarmalıyız.
– Yerel yönetimlere, vakıflara ya da devlete ait iş yerlerinde faaliyet gösteren esnafımızın kira artışlarında enflasyon oranı dikkate alınmalı.”
– Kadın girişimci ve genç girişimci esnafa sıfır faizli ve uzun vadeli kredi imkanı sağlanmalı.
– Ülkemize gelen turistlerin şehirleri gezerek esnaf ve sanatkarımızdan alışveriş yapması için her şey dahil sistemden vazgeçilmeli. Turistleri otellere bağımlı olmaktan kurtarmalıyız.
– Yerel yönetimlere, vakıflara ya da devlete ait iş yerlerinde faaliyet gösteren esnafımızın kira artışlarında enflasyon oranı dikkate alınmalı.”
(İHA)