Endüstri Radyo
ESO Yeşil Blog
SGK Başmüfettişi ve Ahi Evran Üniversitesi Uzman Öğretim Görevlisi Faruk Yüksel: “BAĞ-KUR(4/B) TESCİLİNİN SÜRESİNDE YAPTIRILMAMASI HAK KAYBINA YOL AÇIYOR”
5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca sigortalı veya hak sahiplerine çeşitli haklar sağlanmıştır. Bu haklardan en önemlilerinden ikisi iş kazası ve meslek hastalıkları nedeniyle sigortalı veya hak sahiplerine bağlanacak olan ödenek ve gelirlerdir. Bunlardan gelir bağlanması hakkı aylık olarak yapılan ödeme niteliğinde olduğundan süreklilik arz etmekte, düzenli bir kazanç niteliği taşımakta ve bu özellikleri nedeniyle ilgililerin geçimlerini sağlama konusunda önemli bir ihtiyacı karşılamaktadır.
Ancak bu yardımlardan yararlanılabilmesi için birtakım şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. 5510 sayılı Kanunun 4/b maddesi gereğince sigortalı (Bağ-Kur) olanların sigortalı olarak tescillerini sağlamamış olmaları iş kazası nedeniyle bağlanabilecek olan ödenek ve gelirler üzerine etki etmektedir.
5510 sayılı Kanunun 13. maddesinde iş kazası olarak sayılan beş durum incelendiğinde kendi nam ve hesabına çalışan sigortalılar için sadece a ve b fıkralarında belirtilen durumların mümkün olabileceği görülecektir. Yani kendi nam ve hesabına çalışan sigortalılar açısından işyerinde bulundukları sırada veya yürütmekte oldukları iş nedeniyle meydana gelen ve kendilerini hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaylar iş kazası olarak kabul edilebilir.
İş Kazası ve Meslek Hastalığı Durumunda Sağlanan Yardımlar
İş kazası nedeniyle sağlanan haklar 5510 sayılı Kanunun 16. maddesi ile düzenlenmiştir. Söz konusu düzenlemeye göre bu haklar şunlardır:
- Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi.
- Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması.
- İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması.
- Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
- İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.
4/B(Bağ-Kur) Tescilinin Sağlanmamış Olmasının İş Kazalarında Yol Açtığı Hak Kaybı
4/b(Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olanların işe giriş bildirgelerinin sigortalıların kendileri tarafından düzenlenerek Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi gerekmekte olup söz konusu işe giriş bildirgelerinin verilmesi ile ilgili olarak belirlenmiş süreler 5510 sayılı Kanunun 8. maddesinin üçüncü fıkrasında düzenlenmiştir. 5510 sayılı Kanunun Süresinde Bildirilmeyen Sigortalılıktan Doğan Sorumluluk başlıklı 23. maddesinin üçüncü fıkrasında, “4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olduğu halde, 8 inci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen süre içerisinde bildirimde bulunmayanlara, bildirimde bulunulmayan sürede meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı, analık halleri sonucu ilgililerin gelir ve ödenekleri Kurumca ödenmez.” hükmü bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen hüküm gereğince 4/b(Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olduğu halde işe giriş bildirgelerini yasal süresinde vermeyen sigortalıların bildirimde bulundukları tarihten önce meydana gelen iş kazası hallerinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenmesi gereken ödenek ve gelirler ödenmeyecektir. Düzenlemede “… ilgilerin gelir ve ödenekleri ödenmeyecektir” denmektedir. Dolayısıyla yasal süresinde 4/b(Bağ-Kur) tescillerini sağlamayan sigortalılar bildirim tarihinden önce meydana gelen iş kazası hallerinde geçici iş göremezlik ödeneği veya sürekli iş göremezlik geliri alamayacakları gibi sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine de gelir bağlanmayacak ve cenaze ödeneği verilmeyecektir. Ayrıca hak sahibi durumundaki kız çocuklarına gelir bağlanmayacağından evlenme ödeneği de ödenmeyecektir.
